Hoe ga je om met overprikkeling?

Afgelopen week ging de animatiefilm Mind my Mind in première in een aantal Nederlandse filmhuizen. Een absolute aanrader als je wilt weten wat er in het hoofd van iemand met autisme (ASS) omgaat. In deze korte film worden we meegenomen in het hoofd van een autistische jongen die verliefd wordt. We zien wat er gebeurt als hij overprikkeld raakt. Overprikkeling komt niet alleen voor bij mensen met ASS of AD(H)D. Ook bij mensen met een Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH), bij Hoogsensitieve mensen (HSP) of bij mensen die last hebben van een burnout of depressie is de kans op overprikkeling groter.

Wat is dat nou eigenlijk: overprikkeling?

Overprikkeling is in feite niet meer dan een overdosis aan prikkels. De hoeveelheid prikkels is zo groot, dat je hersenen die op dat moment niet kan verwerken. De overprikkeling kan cognitief zijn. Dan kunnen je hersenen de hoeveelheid informatie uit gedachten niet goed verwerken. Bij emotionele overprikkeling komen de emoties te heftig binnen. Ten slotte kennen we ook nog de sensorische overprikkeling waarbij de informatie die via de zintuigen binnenkomt niet gefilterd kan worden. In Mind my Mind zien we alledrie deze vormen van overprikkeling terug.

Wat kun je doen als je overprikkeld bent?

In de film zien we dat de hoofdpersoon kan ontprikkelen door uit de situatie te stappen. Hij gaat weg bij het feestje. Dat is een goede manier bij acute overprikkeling. Even rust nemen. Bij veel lawaai oordopjes indoen. Bij chronische overprikkeling is er iets meer nodig om de rust weer terug te vinden. Onderstaande tips kunnen je daarbij helpen:

• Zorg voor voldoende ontspanning. Doe dagelijks een meditatie- of ontspanningsoefening. Ga naar buiten en maak een wandeling in de natuur.
• Geef jezelf rust. Je hoeft niet naar elk feestje te gaan. Sla de spelletjesavond met vrienden een keer over.
• Spreek alleen af met mensen waarbij jij helemaal jezelf kunt zijn. Mensen waar je energie van krijgt (in plaats van dat ze energie kosten)
• Ga stimmen. Stimmen komt veel voor bij mensen met ASS, maar ook mensen zonder de diagnose stimmen. Stimmen staat voor zelfstimulerend gedrag. Vaak zijn het repetitieve gedragen of bewegingen die ervoor zorgen dat de stress kan worden afgevoerd. Bijvoorbeeld je hond aaien, friemelen aan een sieraad of met een fidget cube. Maar ook springen of dansen.
• Zorg voor zo min mogelijk prikkels. Laat de tv en radio uit. Zorg voor gedimd licht in huis. Kruip lekker in je huispak op de bank als dat voor jou goed voelt. Omring je met zachte dekens.

Kom je er met deze tips niet uit, ga dan naar de huisarts om eventuele lichamelijke oorzaken uit te laten sluiten. Wil je ondersteuning van een psycholoog bij hoe je kunt ontprikkelen en hoe je overprikkeling kunt voorkomen, dan kun je je bij ons aanmelden.