Als liefde pijn doet…

Valentijnsdag. Je kunt ervan vinden wat je wilt. Een concept bedacht door slimme marketeers om ons te verleiden iets te kopen voor onze geliefde. Of een dag om even extra bij stil te staan bij liefde. Hoe dan ook: vandaag staat de liefde centraal. Het hebben van liefde voor jezelf of voor een ander.

Verliefd zijn is een prettig gevoel om te ervaren. Je ziet de wereld door een roze bril. Je hebt meer energie, je voelt je goed. Als je verliefd bent, maken je hersenen hormonen aan die voor dit gevoel zorgen. Dat zorgt ervoor dat liefde blind maakt. Een van die hormonen is dopamine. Dat hormoon zorgt voor het euforische en actieve gevoel. Ook wordt het hormoon oxytocine aangemaakt. Dit wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Het zorgt voor hechting tussen mensen en zorgt voor emotionele binding.

Toch heeft liefde ook een ander effect. In de jaren zeventig wist Nazareth dat heel goed te verwoorden in het lied Love Hurts. Verliefdheid kan ook gepaard gaan met slapeloosheid, onzekerheid, angst voor afwijzing, jaloezie, verlatingsangst en emotionele afhankelijkheid. Als liefde pijn doet, investeer je in de meeste gevallen te veel in de relatie. Je cijfert jezelf weg. Alles draait om hem of haar. En je krijgt er waarschijnlijk niks of weinig voor terug. Vaak is er sprake van een patroon van aantrekken en afstoten.

Liefde doet ook pijn wanneer je verliefd bent geworden op iemand met narcistische trekken. Woest aantrekkelijk zijn deze mensen vaak in het begin van de relatie. Ze hebben een vlotte babbel, zetten jou helemaal in het middelpunt van hun belangstelling. Geen berg te hoog, geen zee te diep of ze gaan er overheen of doorheen voor je. Tot deze persoon je heeft binnen gehengeld en dan verandert vaak de relatie compleet. Hij of zij heeft aandacht nodig. Veel aandacht. En als jij die aandacht niet geeft, dan word jij de grond ingeboord. Over het algemeen is het niet aan te raden om heel lang in een relatie te blijven met een narcist, maar ja… ik schreef het al: liefde maakt blind.

Wat kun je doen wanneer er sprake is van narcisme in jouw relatie? Kijk naar jezelf! Een ander veranderen is onbegonnen werk. Wat we uit onderzoek weten is dat narcisten vaak aangetrokken worden door een bepaald type mensen, namelijk:

• Mensen die niet van ruzie houden. Die conflicten uit de weg gaan. Deze mensen zijn gewend om hun eigen behoeften opzij te zetten voor de ander en gaan gemakkelijk over hun eigen grenzen. De narcist voelt dat feilloos aan en zal er niet voor terugdeinzen om over jouw grenzen te gaan als dat voor zijn of haar eigen gewin is.
• Mensen die niet genoeg van zichzelf houden. Als je jezelf niet waardevol genoeg vindt, dan zal de narcist daar zonder rancune op inspelen. Door jou je nog minder waard te laten voelen, kan hij of zij zichzelf juist op een voetstuk zetten. En als jij toch al niet in jezelf gelooft, zul je zijn of haar grootspraak eerder voor waar aannemen.
• Mensen die bang zijn om verlaten te worden. Als jij last hebt van verlatingsangst, zul je je in allerlei bochten wringen om te voorkomen dat een ander je in de steek laat. Je gaat nog beter je best doen om ervoor te zorgen dat de narcist bij je blijft.

Wanneer je dit bij jezelf herkent, wat kun je dan doen?

Geef je grenzen aan. Als de narcist jou probeert te kleineren, geef dan aan dat je niet fijn vindt. Zeg bijvoorbeeld: “Als je dat zo zegt, voel ik me gekleineerd. Ik zou graag willen dat je me als gelijke behandelt en normaal tegen me doet.” Als de narcist erg dominant is naar je om zijn of haar zin door te drijven, geef dan ook je grenzen aan. Stap uit de situatie maar vlucht niet. Zeg bijvoorbeeld: “Als je zo doet, krijg ik het gevoel dat je me niet respecteert. Ik wil het hier nu niet over hebben, ik kom er op een later moment op terug.” En als de narcist jou van alles voor de voeten gooit, waardoor jij je schuldig gaat voelen, roep jezelf dan een halt toe. Het ligt niet aan jou! Je kunt dan bijvoorbeeld zeggen: “Ik vind het niet fijn wat je doet. Ik zou graag willen dat je hier mee stopt.”

De tips hierboven zijn kleine dingen die je kunnen helpen je relatie met iemand met narcistische trekken te verbeteren. Het zal helaas niet bij alle narcisten helpen. Er zijn namelijk ook narcisten die gevaarlijk zijn, en heel ver kunnen gaan om jou te beschadigen. In dat geval heb ik eigenlijk maar een tip voor je: Wegwezen! En wel zo snel mogelijk.

Meer lezen over narcisme? Dan zijn de volgende boeken aanraders:

• Wendy Behary: Waarom gaat het altijd over jou?
• Martin Appelo: Een spiegel voor narcisten
• Mjon van Oers: Voorbij het narcisme